Bu yazımızda kısaca bilmece nedir? Bilmecelerin Kültürümüzdeki Yeri ve Önemi Nedir? sorularını cevaplayacağız.
Bilmece Nedir?
Maddi ve manevi olarak varlıkların belirli özellikleri söylenerek soru haline getirilmiş, genellikle manzum olan, eğlence yönü ağır basan anonim edebi mahsullerdir. Daha çok sözlü edebiyatı ilgilendirir. Bu yüzden kışın uzun gecelerinde bir nevi zihin ve hafıza yoklama, zekanın işlemesi, eğlenceye yönelik olması bakımından ruhi tatmin ve boş zamanın değerlendirilmesini hedef alır.
Kış gecelerinde toplanan aile fertleri, iki taraf halinde eğlence ve oyun için birbirlerine varlıklar ve olaylar hakkında sorular sorarlar. Soru sorulan kişinin, yani soru sorulan tarafın, sayıları özelliklerine göre, belirtilip sorulan varlığı bilmesi gerekir. Bilmekte zorlandığı taktirde, belirli ip uçları arar ve bilmeceyi soran tarafa; ”Yenir mi, içilir mi, acı mı, tatlı mı, canlı mı, cansız mı ” gibi sorular sorar. Bilmecenin cevabı yine bilinmezse, istenilene razı demektir.
Bilmecelerin Kültürümüzdeki Yeri ve Önemi Nedir
Bilmecelerin bütün Türk illerinde mühim bir yeri vardır. Belki mizaha kaçan yönü ile hayatı hafifletmek, yorgunlukları üstten atmak bakından Türk milletinin tabiatına uygun bir edebi türdür. Bu bakımdan Türk uluslarında ayrı ayrı isimlerle anılırlar. Azeri Türklüğü ”tapzug” veya ”tapmaca”; Kırgız, Kazak ve Karakalpaklar ”cumbuk”, Kazan Türklüğü ”tabışmak” veya ”cumak” Başkırtlar ise ”yumak” kelimelerini bilmece manasında kullanırlar. Bilmecelerin öğretici yönden dini, fikri olanları olduğundan dolayı önem taşımaktadır. Bu hususta Elgaz-ı Fıkhiyye adında bilmecelerin toplandığı kitaplar bile ortaya konmuştur.
Sizlere bir bilmece soralım sizde cevabınızı yorum bölümünden bizlere yazın bakalım doğru cevabı bulabilecek misiniz?
Mavi atlas
İğne batmaz
Terzi biçmez
Makas kesmez
